Discus Genel Bilgileri Discus ismi Yunancadan gelmektedir.Atletizm yarışlarında, Disk atma branşındaki, sporcuların uzağa fırlattıkları diskin şekli ile Symphysodon Aequifasciatus Balıklarının vücutları benzerliğinden dolayı ortak isim olarak dünyada Discus kelimesi ile adlandırılmaktadırlar. Discus, Güney Amerika'da Amazon Nehrinin sığ sularında yaşayan bir cichlid türüdür.Diskus'un bilimsel açıklaması ilk olarak 1840 yılında Dr.Johan Jacob HECKEL tarafından yapılmıştır.3 Orjinal renk çeşidi mevcuttur. *Yeşil Discus-Symphysodon aequifasciata aequifasciata *Kahverengi Discus-Symphysodon aequifasciata axelrodi *Mavi Discus-Symphysodon aequifasciata haraldi Discuslar, doğal yaşamlarında çok büyük gruplar halinde yaşadıklarından, çok gelişmiş sosyal davranışlar gösterirler.Bu sebepten, discus akvaryumunuzda bu balıkların gruplar halinde bakılmasında yarar vardır.Discuslarınızı akvaryumcunuzdan grup halinde satın alarak, tam verim için, sosyal etkileşimlerini sağlamış olursunuz. Akvaryumculardan satın alacağınız discusların , doğal yaşamlarındaki orjinal renklerini bulmak çok zordur.Discus Akvaristleri ve üreticiler melezleme yöntemleri ile, bir çok renk elde etmişler ve bu balıkları isimlendirerek piyasaya sürmüşlerdir.Sonsuz renk varyasyonları ile, üreticiler tarafından piyasa sürülen discuslar yüksek fiyatlarından dolayı, melez üretimini hep teşvik etmiştir. Artan teknolojik imkanlar su kalitesini yükseltmiş, discusların sağlıklı olarak üretilmesi ve büyütülmesini kolaylaştırmıştır.Ülkemizde ve dünyada, discus üretimi teknolojiye paralel olarak giderek genişleyen bir sektör haline gelmiştir.Ancak akvaristler için değişilmez bir tutku olan discus besleme, özellikle üretimindeki zorluk ve buna paralel olarak da alınan hazdan dolayı yüksek ücretler ödenerek , discuslar satın alınmaktadır. Diskuslar doğal ortamlarında diğer balık yavruları, larvaları, tatlı su karidesleri, kabuklu su böcekleri, sinek, böcek ve larvaları ile beslenirler. Akvaryum Bilgileri • Akvaryum Büyüklüğü Discus beslemek için iyi bir akvaryum büyüklüğü planlaması yapmak gerekir.Akvaryum boyutu, discus balıklarının sağlıklı ve güvenli bakımı için çok önemlidir.Akvaryum büyüklüğü en az 240 litre olmalıdır.Örneğin Discus hobisine, 120x40x50 ölçülerinde bir akvaryumla başlayabiliriz.Discuların bulunacağı akvaryumun daha derin olması ve daha çok su alması, suyun stabil şartları taşıması açısından çok önemlidir. • Akvaryum Konumu Akvaryum seçiminin yanında, akvaryumunuzun ev veya işyerindeki konumu da Discus bakımı için önemli olacaktır.Discuslar utangaç balıklardır.Rahatsız edilmemeleri gerekir.Akvaryumunuz aşırı gürültülü bir odada, kapı girişinde veya insan trafiğinin çok olduğu bir kısımda ise, balıklarınız rahatsız olacak ve stres yapıp, hastalanacaklardır.Bu yüzden, discus akvaryumlarının, evin veya işyerinin trafiği en az olan bölümlerine konması gerekir.Ayrıca, güneş ışığı alabilecek yerler veya kalorifer radyöterlerine yakın olan yerlerden uzak tutulması gerekir.Direk güneş ışığı ve kalorifer petekleri akvaryumunuzun yosunlaşmasına yol açacaktır. • Kum ve Çakıllar Akvaryum tabanındaki malzemenin ince çakıl olması gerekir.Üreme tankında ise, tabana çakıl kullanılmamalı, tavsiye olarak akvaryum tabanı boş bırakılmalıdır. • Bitkiler Discus Akvaryumu için iyi bir bitki dikimi sağlıklı balıklar için çok önemlidir.Geniş ve ince yapraklı bir bitki örtüsü yada plastik bitkilerle balıklarınızın güvenebileceği akvaryum ortamı düzenlenmelidir. • Dekor Akvaryumda kayalar ve kütüklerle dekor yapmak estetik açısından güzel olacaktır.Özellikle, kütükler, discusların doğal yaşamlarındaki ortama daha uygun bir dekor sağladığından tercih edilmelidir.Batık gemi gibi diğer plastik ve metalimsi dekorlar Discus akvaryumu için uygun değildir.Yada plastik dekorlar minumum düzeyde tutulmalıdır.Anlamsız dekorasyon, bakımı zorlaştıracaktır. Filtrasyon Discus akvaryumlarında, biyolojik filtre kullanılmalıdır.Biyolojik filtrede temel amaç, yararlı bakterilerin üretilmesi, balıklarınıza zarar verecek nitrat ve nitritin yok edilmesidir.Ayrıca, alternatif olarak şelale filtrelerde kullanılabilir.Akvaryumlarda, iç filtrede kullanılmaktadır.Ancak discuslar akıntıyı sevmeyen balıklardır.Bu yüzden iç filtre tercih edilmemektedir.İç filtre kullanılmak isteniyorsa, siyah süngerlerden oluşan ve hava motoru ile çalışan iç filtreler tavsiye edilir. Üretim yapacağınız üretim tankında ise, hava motoru ile çalışan sünger filtre kullanılması yeterlidir.Üretim tankında güçlü akıntı yapan ve yavru balıkları toplayabilecek, onları ölümüne sebep olabilecek güçlü iç filtreler asla kullanılmamalıdır. Su Discus akvaryumlarında, en önemli faktör suyun kalitesidir.Discuslar asitli ve yumuşak sudan hoşlanırlar.Dünyanın her ülkesinde yetiştirilip çoğaltılabilen bu balıklar, üretilebildikleri ülkenin su şartlarına kısmen alıştırılabilmektedirler.Discusları ani su değişimlerinden korumak gerekir. • Ph Akvaryumda Ph'ın sabit tutulması önemlidir.Sık sık Ph değişimleri, balığın sağlığını tehdit edecektir.Discus üreticileri, discus satıcıları ve akvaristler, Ph değişimini sadece musluk suyu ile doğal ortamındaki ph farkı ortaya çıkarsa yapmalıdırlar. Normal bakım akvaryumlarında Ph 6.5-7.5 aralığında, üretim akvaryumlarında ise 5.5-6.5 aralığında olmalıdır. • Sıcaklık Discus Balıklarında, diğer tropikal balıklara nazaran, daha yüksek sıcaklık gerekir.Sıcaklığı sürekli kontrol edilen bir akvaryumda, sıcaklık ayarlaması, akvaryumdaki bitkiler ve discusun yanında bakılacak diğer balıkların sıcaklık ihtiyaçları dikkate alınarak yapılmalıdır.Isıtıcı olarak, mutlaka termostatlı ısıtıcılar kullanılmalı, ucuz ısıtıcılardan kaçınmalıdır.Bozulabilecek bir ısıtıcının yaptığı yıkım, çok büyük olabilir.Termometre olarak geleneksel civa göstergeli termometre yerine, hassa ayarlı digital termometre kullanılmalıdır.Su değişikliklerinde, eklenecek suyun, akvaryumdaki su ısısıyla eşdeğer olması, yada en fazla 1 C ° farklılığın bulunması gerekir.Discus balıklarının sıcaklığa tahammül sınırları aşağıdaki gibidir: *Normal Akvaryumlarda: 27,5-29 C ° *Üretim Akvaryumlarında: 30-33 C ° • Su Değişikliği Discus akvaryumlarında, diğer tropikal akvaryumlarda olduğu gibi kısmi su değişiklikleri çok önem arzeder.Kısmi su değişiklikleri haftada bir kere %25 oranında, dinlendirilmiş su eklemesi ile yapılabilir.Mutlaka dip çekimi yapılmalı, dipte kalan katı tortular akvaryumdan dip çekimi ile atılmalıdır.Böylece amonyak ve nitrit patlamasının önüne geçilmiş olacaktır.Ayrıca, bayatlayan suyun yerine yeni su konması, discuslarınızın iştahını arttıracak, daha da önemlisi çiftleşmeye teşvik edecektir.Üretim akvaryumlarında su değişiklikleri haftada en az 4 gün olarak yapılmalıdır. Discus Tank Arkadaşları Discus balıklarının tanktaki diğer arkadaşlarının da yine discuslar olması tavsiye edilir.Çok utangaç bir balık olan discuslar, hareketli ve agresif türlerle birlikte bakıldığında, süreki saklanacaklar ve strese maruz kalacaklardır.Genelde karma bir akvaryumda discus bakımı düşünüldüğünde, aynı özellikleri ve su şartlarını taşıyan melek balıkları akla gelir.Melek balıkları, discusa göre daha agresiftir ve aynı tankta bakılmaması discusların sağlığı açısından daha iyi olur.Eğer, Discuslarınızın yanına farklı türde balık koymak istiyorsanız, bunu iyi planlamalısınız.Discusa akvaryum arkadaşları olarak, daha sakin türlerden, küçük tetrazonlar, cüce cichlid v.b balıkları seçebilirsiniz. Beslenme Discuslar şartları doğru ayarlanmış ve yüksek kalitedeki suda, verilen kaliteli yiyecekleri kabul ederler.Ticari yemlerden kaliteli pul yemler ve discuslar için hazırlanmış protein içerikli granül yemlerle beslenmesi sağlanmalıdır.Diskuslar hobicilerin kendi hazırladıkları dana yüreği, karides, ıspanak, havuç, kırmızı biber, sarımsak ve spirulina karışımı ile beslenebilir.Tek tip yemleme yapmak uygun değildir.Menüleri geniş tutulmalıdır.Yavaş hareket ettiklerinden yavaşça dibe batan, diskuslar için üretilmiş yemlerle beslenmeleri de uygun olacaktır. Menülerinde lif içeren farklı yosun ve alg çeşitleri de mevcuttur, ağırlıklı olarak gereksinimleri protein içeren besinlerdir. Yetişkin bir diskusun her gün %40 protein alması, yavru/genç bir diskusun ise %50-60 protein gereksinimi vardır. Diskusların dişleri yoktur, besinlerini ağızlarının boğaz kısmına doğru bulunan çene öğütücüleri ile öğüterek tüketirler, bu yüzdende discusun bilimsel ismi olan symphysodon çene öğütücü anlamına gelmektedir, ve Diskus Latince ismini buradan almaktadır. Ayrıca, Dondurulmuş kankurdu, artemia ile beslenmeye destek sağlanmalıdır.Canlı yemle besleme yapılmaması daha uygundur.İyi temizlenmemiş canlı yemler, discus balığı için iç parazit riski taşırlar. Üreme Diskuslarda üremenin anahtarı iki uyumlu çifti bulmaktır. Akvaryum hobisinde nispeten pahalı bir balık olduğundan, hobiciler satın alınabilecek en küçük boyda diskusları sürü halinde alarak çiftlerin oluşmasını beklemeyi tercih ederler. Uyumlu, yumurta döken ve bakan çiftleri bulmak hem çok zor hem de maliyeti yüksektir. Cinsiyet belirlemesinde çeşitli teknikler olmakla birlikte en kesin sonuç çift haline gelen balıklarda alınır. Üreme, hazır hale gelen çiftlerin beslenme tanklarından küçük bir tanka (tercihen 50x50x50 125 lt.lik) alınmalarıyla başlar. Balıklar rahat bir ortamda olmalı, kesinlikle rahatsız edilmemelidirler. Üreme zamanı yaşanan stres yumurtaların yenmesi sonucunu doğurur. Su değerlerine çok dikkat etmeli, nitrit ve nitrat oranları olabilecek en az seviyede tutulmaya çalışılmalıdır. Yumurtadan çıkan yavrular nöbetleşe anne ve babanın derisinin üstündeki mukoza tabakasıyla beslenirler. Üretimde kullanılması hedeflenen genç ve yavru diskuslar seçilecek boya 4 aylık(ortalama 6cm) iken gelirler, bu dönemde fiziki özellikleri desen ve renk kalitesi kendini belli edecek duruma gelmiştir, dikkat edilecek unsurların başında balığın formu gelmektedir, vücut yuvarlak, kafa dairesel olmalıdır, yavrularda dudak öne hafif çıkık olduğu için bu durum sizi yanıltmamalı, üçgenimsi ve elips formlarda olanlar seçilmemelidir. Genetik kısmına çok değinmeyeceğim fakat yetiştirilmek istenen varyasyonda yavruların anaçlarınında desen ve form kalitesi dikkate alınmalıdır. Yumurtadan çıkış anından itibaren o yavrunun 4 aylık dönemde ne şekilde beslendiği çok önemlidir, uygulanan su değiştirme sistemi ve yetiştiği su kalitesi çok önemlidir, kesinlikle hiçbir renklendirici ya da büyütücü hormon almamış, beslenmesi kusursuz ve özenli yapılmış olmalıdır. Seçilen yavrular maturasyon (üreme yetisi ve ergenlik) sürecini tamamlayana kadar 400-500 litrelik tanklarda 8-10-12-14 lü gruplar halinde büyütülürler, değişik varyasyonlar farklı zaman dilimleri sonunda üreme yetisini kazanırlar. Örneğin kırmızı Marlbora, Pigeon, kahverengi Brown, mavi Turkuazlar 12-15 ay, Snake skine 9-12 ay, Blue diamond’lar 20-24, Leopard’lar 18 aya kadar üremek için bekleyebilmektedirler. 4 aylık dilimden ergen olana ve eş tutana kadar balıklar günde 5-6 öğün %50-60 yüksek kalitede protein içeren yemlerle beslenmelidir, besleme diyeti çok önemlidir, ana yem ev yapımı yemlerdir. Donmuş artemia, canlı su piresi ve beyaz kurtlar, kuru yem olaraka kurutulmuş krill, artemia pul yem, bits yemler menüye dahil edilebilir. Hergün düzenli olarak minumum %20-30 suları değişmeli ve dip temizliği yapılmalıdır, damızlığa çıkacak balıkların mümkün mertebe hastalık geçirmemiş olması ve kimyasal yollarla tedavi edilmemiş olmaları önerilir. Üreme dönemi yaklaştıkça tankın içerisinde bir hareketlikilik gözlenir, erkekler ve dişiler kendilerine bölge belirlemeye, diğerlerini kovalamaya başlarlar, renkleri her zamankinden dahada canlı olur ve vücutlarındaki çizgiler daha da belirginleşir, bu dönemde tankın iki uç bölgesine koyulacak küpler eşlerin üzerlerini temizleyip yumurtlamalarına olanak sağlayacaktır. Etraflarında titreme hareketleri ile birbirlerine doğru yüzerek danslar etmeye başlarlar. Yapılacak şey eşin karma tankta yumurta dökmesini beklemektir, bunu 2-3 kez diğer diskusların yanında yapmalarına müsade etmekte fayda vardır, yumurtalarını diğer diskuslardan kollamaya çalışan anaçların koruma ve sahiplenme güdüsü daha çok gelişir. Meydana gelen yumurtlamalardan çıkacak larvaları gözlemlemek gerekir. Su şartları elverişli olmasa da bozulan yumurtaların arasında bir iki tane larva çıkması lazımdır, larva görülmeyen durumlarda çiftin iki dişiden oluşma olasığı vardır. Larva sayısına bağlı olarak yavrular anaçların yanında tutulurlar, batımda 150 yavru varsa 3 hafta 100’ün altında ise 40 gün kadar anaçlarla durabilirler, daha sonra yeni yerlerine alınabilirler. Yavruları ayırırken bi kaç şeye dikkat etmek gerekir, üretim tanklarında su değişimi yaptığımız sürece ayrılacakları tanka su aktarmalı, bunu 1 hafta kadar yapıp büyüyecekleri tanka kendi suları ile geçiş yapmaları sağlanmalıdır, ayrıca bu şekilde yeni tankın biyolojik sistemine bakteri transferi de yapılmış olur. Ayrılma vakitleri geldiğinde yine eski tanktan %50 kadar su aktarılıp işlem tamamlanır. Derleme: Özay EROĞLU Kaynaklar: Üreme Bölümü Vikipedi'den alıntıdır